Varis Nedir?

Varis çoğu kişinin kozmetik bir problem olarak gördüğü ve bununla birlikte tedavi olmayı ertelediği ciddi bir toplardamar hastalığıdır. Başlangıç aşamasında bacaklarda mor ve yeşil damarların görünmesi olarak açığa çıkan varis; ilerlediği dönemlerde ayak yaralarına ve kalp hastalıklarına neden olabilmektedir.

Varis Oluşum Mekanizması

Varis, alt ekstremitede bulunan toplardamarların kapacıklarının çeşitli nedenler ile deformasyona uğraması ve bunun sonucunda işlevsiz hale gelmesi ile açığa çıkan bir problemdir. Akciğerlere kirli kan taşınamadığı bu durumda ise yetmezlik meydana gelmekte ve hasta özellikle ayakta dururken kirli kanın geriye doğru kaçışı gerçekleşmektedir. Bu durum ise reflü olarak tanımlanmaktadır.

Varisler genetik faktörler ya da yaşam tarzına ilişkin faktörler sonucunda açığa çıkan bir hastalıktır. Kirli kanın özellikle alt ekstremitede birikmesi ile ödem ve şişliklerde görülebilmektedir. Varisler oluştukları damarların büyüklüğüne ve konumuna göre birtakım semptomlara neden olmaktadır.

Varisin Belirtileri

• Bacaklarda ağrı
• Uyuşma hissi
• Yorgunluk
• Kaşıntı
• Geceleri kramp
• Şişlik
• Parestezi
• Huzursuz bacak

Varis Çeşitleri

Varisler üç farklı gruba ayrılmaktadır. Yetmezlikli damarın büyüklüğüne ve varis oluşumunun konumuna göre farklı yöntemler ile tedavi edilebilmektedir. Varis çeşitleri şu şekildedir;

• Telenjektazi (Kılcal damar varisleri): Genellikle 30 ila 50 yaş arasındaki kadınlarda hormonal değişimlere bağlı olarak açığa çıkmaktadır. Yüzeyel yerleşen bu varislerin çapları genellikle 1 milimetreden daha azdır. Mavi ve kırmızı renkte görülen telenjektazilerin kabarık yapıları olmadığı için dokunarak hissedilmemektedir. Bu varisler genellikle kozmetik sorunlar haricinde herhangi bir semptoma neden olmamaktadır.
• Retiküler (Orta boy varisler): Bacakta her bölgede görülebilen bu varisler genellikle diz arkasında oluşmaktadır. Hafif kabarık yapıda ve kırmızı, mavi renkli olan retiküler varislerin kontrol altında tutulması gerekmektedir.
• Büyük Toplardamar Varisleri: Çapları 4 milimetreden büyük olan, gözle ve elle hissedilebilen büyük toplardamar varisleri; genellikle büyük kıvrımlar oluşturmakta ve baldır bölgesinde görülmektedir. Zaman içerisinde büyüyebilen büyük toplardamar varislerinin mutlaka tedavi edilmeleri gerekmektedir.

Varisin Yol Açtığı ya da Tetiklediği Başka Hastalıklar Var mı?

Varis; uzun süreçte açığa çıkan bir hastalık olması dolayısı ile genellikle tedavileri ertelenen bir hastalıktır. Ancak dolaşım sisteminin ve damar kapak sisteminin işlevsizliği nedeni ile açığa çıkan varislerin içerisinde pıhtı oluşma riskleri bulunmaktadır. Bunun sebebi ise damarlar içerisindeki kan akımının yavaşlamasıdır. Flebit olarak tanımlanan bu durumda uzun süre iyileşmeyen ağrı, kızarıklık ve şişlik gibi şikayetler meydana gelmektedir.

Varis içerisindeki pıhtı bazı hastalarda ana toplardamara ulaşabilmekte ve derin ven trombozuna neden olabilmektedir. Bu durum ise akciğer embolisi gibi çok ciddi problemlere yol açabilmektedir.

Varisler tedavi edilmedikleri ve kontrol altına alınmadıkları sürece deride kalınlaşma, bacaklarda şişlik, cilt renginde koyulaşma ve venöz ülser olarak adlandırılan yara oluşumlarına da neden olmaktadır.

Varis Gelişimi Nasıl Engellenir?

Varis oluşumunun engellenmesi dolaşım sisteminin sağlıklı halinin korunmasına bağlıdır. Bununla birlikte de varislerin sık görüldüğü bacaklardaki kasların güçlendirilmesi gerekmektedir. Varis gelişimini engellemek için;

• Uzun süre ayakta durduktan sonra ayakların yukarı kaldırılarak uzanılması
• İdeal kilonun korunması
• Dengeli ve sağlıklı beslenilmesi
• Kan dolaşımını engelleyecek şekilde dar kıyafetler tercih edilmemesi
• Kan basıncının artmasını önlemek için lifli gıdaların tüketilmesi
• A, C ve E vitaminlerinin dengeli ve yeterli miktarda alınması
• Egzersiz programlarının aksatılmaması
• Uzun süre oturulduğu zaman kısa yürüyüşler yapılması
• Yüksek topuklu ayakkabıların tercih edilmemesi gerekmektedir.