Karotis (Şahdamar) Hastalığı

Halk arasında şahdamarı olarak bilinen karotis arterler boynun her iki bölgesinde bulunmaktadır. Ana dal ve bu ana dalla ait küçük dallardan oluşmaktadır. İnternal ve eksternal olarak ayrılan karotis arterlerde, eksternal karotis arterler yüz, boyun ve saç derisini beslerken; internal karotis arter ise beyne kan ulaştırılmasını sağlayan 4 önemli arterden 2’sini oluşturmaktadır.

Karotis arterler birtakım nedenler ile tıkanma ve daralma yaşayabilmekte ve kanın normal düzeyde dolaşmasına engel olmaktadır. Arterler içerisinde bulunan plaklar nedeni ile gelişen bu hastalık karotis arter hastalığı ya da şahdamarı tıkanıklığı olarak tanımlanmaktadır.

Şahdamar Hastalığı Belirtileri

Şahdamarı tıkanıklığı uzun süreçte gelişen bir hastalıktır. Bu nedenle ilerlediği durumlarda birtakım geçici istemik ataklar yaşanmaktadır. Uyarıcı inme olarak adlandırılan ve hastanın yaşam kalitesini düşüren geçişi istemik atakların belirtileri şu şekildedir;

• Bilinç kaybı
• Yüzde, kol ve bacaklarda uyuşma
• Yüzde kısmi felç
• Konuşma güçlüğü yaşama ya da söylenilenleri anlayamama
• Baş dönmesi, dengesizlik
• Güç kaybı

Geciçi istemik ataklar doğru zamanda uygun yöntemler ile tedavi edilmediği sürece felç ve inme gibi durumların yaşanma riski artmaktadır. Bu nedenle geçici istemik atak belirtileri gözlemlendiğinde zaman kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.

Şahdamar Hastalığı Nedenleri

Karotis arter hastalığının açığa çıkmasında genetik faktörlerin yer alması ile birlikte yaşam tarzı da etkin rol oynamaktadır. Tütün ve tütün ürünlerinin kullanımı karter damarlarda büyük ölçüde deformasyona ve plank oluşumuna neden olmaktadır. Aynı zamanda yüksek kan basıncı, kandaki kolesterol oranının yüksek olması ve şeker hastalığı da şahdamarının tıkanmasına neden olmaktadır. Aynı zamanda bu faktörler karotis arterlerde bulunan hasarlı bölgeye trombosit yapışmasına neden olarak pıhtı oluşumunu da açığa çıkarmaktadır.

Karotis arter hastalığı için risk altında olan kişiler ise şu şekilde sıralanabilmektedir;

• Kanda kolesterol değeri yüksek olanlar
• Yüksek kan basıncına sahip olanlar
• Sigara ve tütün kullananlar
• İleri yaşta olanlar
• Şeker hastası olanlar
• Obezite problemi yaşayanlar
• Hareketsiz yaşam biçimini benimsemiş olanlar
• Metabolik sendromu bulunanlar
• Ailesinde arter hastalığı yaşanan kişiler

Şahdamar Hastalığı Tedavisi

Karotis arter hastalığının tedavisinde öncelikle hastanın yaşam tarzını iyi yönde değiştirmesi beklenmektedir. Bununla birlikte diyabet, tansiyon ya da kalp hastalıklarının da kontrol altına alınabilmesi için ilaçla tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.

İleri derece karotis arter hastalığı yaşan kişilere ise karotis endarterektomi işlemi uygulanmaktadır. Bu cerrahi işlem lokal anestezi altında uygulanmaktadır ve plank birikimi olan hasarlı bölge kesi açılarak damar içerisindeki kireç, taşlaşmış tabaka çıkarılmakta üzeri yama ile kapatılmaktadır. Aynı zamanda karotis arter hastalığının tedavisinde anjiyoplasti stent uygulaması da gerçekleştirilebilmektedir.