Hipertansiyon Hakkında Kısa Notlar

Hipertansiyon Tanımı:

Normal kan basıncı üzerindeki değerlere hipertansiyon denir. Kan basıncında iki değer ölçülmektedir. Bunlardan Sistolik Kan Basıncı kardiyak atış hacmini, Diastolik Kan Basıncı ise periferik direnci belirler. Halk arasında, sistolik kan basıncı büyük tansiyon, diastolik kan basıncı ise küçük tansiyon olarak isimlendirilmektedir. Kan basıncındaki 10 mmHg artış koroner kalp hastalığını %30 artırdığından, kan basıncının normal değerler altında tutulması çok önemlidir.

Hipertansiyon Hastalık mıdır?

Hipertansiyon tek başına bir hastalık değildir, fakat kontrol altına alınmadığında hayatı tehdit edecek rahatsızlıklar için önemli bir risk faktörüdür. Hipertansiyon tedavi edilmediğinde;

• Kalp Yetmezliği,
• Kalp Krizi,
• Böbrek Yetmezliği,
• Damarların Daralması,
• Beyin Kanaması,
• Felç,
• Görme Kaybına Neden Olur.

Hipertansiyonun Sınıflandırılması

Hipertansiyon için yapılan sınıflamalarda zaman içinde belirgin farklılıklar olmuştur.
JNC-VII ile kan basıncı tanımlanması ve yeni oluşturulan kavramlar aşağıda verilmektedir.

• 50 yaş üstünde sistolik KB, diyastolik KB’dan daha güçlü kardiyovasküler risk faktörüdür.
• KB 115/75 mmHg dan 185/115 mmHg aralığında, her 20/10 mmHg artış kardiyovasküler riski 2 kat artırmaktadır.
• Prehipertansiyon grup: düşük Na alımı, düzenli egzersizle kontrol altına alınabilir.
• HT lu hastalarda temel hedef KB’nın <140/<90 mmHg, olmasıdır fakat DM ve renal hastalıkta hedef <130/<80 mmHg’dır.
• Tiazid diüretikler: Komplike olmayan HT’da başlangıç veya kombinasyon için önerilmektedir. Çok merkezli çalışmalar, düşük doz diüretiklerle koroner arter hastalığı, kalp yetmezliği, serebrovasküler olay ve tüm nedenli ölüm hızlarında anlamlı azalma sağladığını ortaya koymuştur.
• Çoğu hastada, başlangıçtaki tansiyon hedef kan basıncından 20/10 mmHg dan daha yüksekse, ideal kan basıncı hedefine ulaşmada 2 veya daha fazla ilaca ihtiyaç duyulur. Diüretik bu ilaçlardan birisi olmalıdır.

Hipertansiyondan Korunmak İçin İlaç Dışı Öneriler
1• İdeal ağırlığınızı koruyun.
Obesite hipertansiyon için önemli bir risk faktörüdür. Beden Kitle İndeksinizi(VKI) hesaplayarak boyunuza göre uygun ağırlıkta olup olmadığınızı kontrol edin. Eğer şişmansanız uygun ağırlığa gelene kadar zayıflayın. Boyunuza göre uygun ağırlıkta iseniz ise bu ağırlığınızı koruyun. Beden Kitle İndeksi (BKI) = Vücut Ağırlığı (kg)/ Boy (m 2 ) 25 ve üzerinde olması şişman olduğunuzun bir göstergesidir.

2• Düzenli fiziksel aktivite yapın.
Hareketli bir yaşam tarzı seçin. Haftada 5 gün 30 dakikalık orta yoğunlukta bir fiziksel aktivite düzenli fiziksel aktivite yaptığınızın bir göstergesidir. Düzenli fiziksel aktivite yaşın ve kronik hastalıkların olumsuz etkisini azaltır, kan basıncını düzenler, kardiyak aritmi/ ani ölüm riskini azaltır.
3• Sigara içmeyin.

Sigara ve sigara dumanı, katran, karbonmonoksit ve nikotine ek olarak içerdiği 4000’den fazla kimyasal madde nedeniyle başta kanser olmak üzere, kronik bronşit, felç ve koroner kalp hastalıklarına neden olan önemli bir risk faktörüdür. Sağlığınız için sigara içmeyin, içiyorsanız bırakmaya gayret edin.
4• Beslenmenize dikkat edin.

• Vücut ağırlığınızı dengede tutmak, kilo almamak için az şekerli besinleri tercih edin, çay şekeri gibi rafine şekerleri mümkün olduğunca az tüketin, tatlılar ve şekerli içeceklerin tüketimini sınırlandırın.
• Tuz ve sodyum alımını kısıtlayın. Sodyum alımı 1.5 –2.5 gr arasında (4-6 gr tuz) olmalıdır. Ayrıca tuz oranı düşük yağsız veya az yağlı süt ve süt ürünlerini (yoğurt,peynir vb.) tüketin.
• Kullandığınız yağ türüne dikkat edin ve doymamış yağ asidinden zengin bitkisel sıvı yağları (zeytinyağı,ayçiçeği yağı, mısırözü yağı vb) tercih edin.
• Posa tüketimini arttırın. Haftada her gün 4-6 porsiyon (400-500 gr) çeşitli taze sebze ve meyve yiyin. Kurufasulye, nohut,mercimek vb. kurubaklagillerin tüketimine özen gösterin.
• Alkol tüketimini azaltın. Alkol alımı kan basıncının yükselmesine neden olur.

5• Stresden mümkün olduğunca uzak durun.

6• Düzenli olarak sağlık kontrollerinizi yaptırın.